Αποτύπωμα Άνθρακα

Οι εκπομπές των ανθρωπογενών αερίων θερμοκηπίου (GHG), επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο το κλίμα και ως επακόλουθο τη θερμοκρασία της γης. Το CO2 είναι το αέριο του θερμοκηπίου που παράγεται συχνότερα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ευθύνεται για το 63% της υπερθέρμανσης του πλανήτη που οφείλεται σ’ αυτές τις δραστηριότητες. Η συγκέντρωσή του στην ατμόσφαιρα είναι σήμερα κατά 40% υψηλότερη από ό, τι κατά την έναρξη της εκβιομηχάνισης.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον άνθρωπο και στα οικοσυστήματα, έχουν ωθήσει την έρευνα και την τεχνολογία στην αναζήτηση λύσεων για τον έλεγχο των ανθρωπογενών εκπομπών. Η στήριξη της παραπάνω προσπάθειας από τις επιχειρήσεις είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη προόδου, ενώ σε εταιρικό επίπεδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης έναντι άλλων, καθώς μειώνοντας εκπομπές επιτυγχάνονται πολλαπλά οφέλη τόσο στη εξοικονόμηση ενέργειας, όσο στην μείωση του κόστους παραγωγής. Η αποτύπωση του CO­2 αποτελεί μία τάση που ακολουθούν οι επιχειρήσεις διεθνώς καθώς ο προσδιορισμός του λειτουργεί ως απόδειξη της εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης μίας επιχείρησης. Ως επακόλουθο, πλέον και οι ελληνικές εταιρείες έχουν στραφεί στην ποσοτικοποίηση του CO2, καθώς όλο και περισσότερες εταιρείες ζητούν από τους προμηθευτές τους δεδομένα για το αποτύπωμα άνθρακα.

Η εταιρική δράση στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων που σχετίζονται με τις εκπομπές αεριών του θερμοκηπίου, μπορεί να βασιστεί στην συνεκτίμηση και στην ποσοτικοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τα προϊόντα της ακολουθώντας μια πορεία από την γέννηση έως το τέλος της ζωής του προϊόντος (cradle to grave). H ανάλυση επικεντρώνεται στον υπολογισμό και την ποσοτικοποίηση των εκπομπών CO2 των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών και της επεξεργασίας των αποβλήτων.

Η ποσοτικοποίηση του ανθρακικού αποτυπώματος στηρίζεται στην ανάλυση του κύκλου ζωής (life-cycle assessment – LCA). Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι η μόνη διεθνώς πιστοποιημένη μέθοδος εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα ακόλουθα Διεθνή πρότυπα:

  • ISO 14040-43(1997-2000) Εnvironmental management — Life cycle assessment — Principles and framework και
  • ISO 14040-44(2006) Environmental management — Life cycle assessment — Requirements and guidelines.

Η Ανάλυση Κύκλου Ζωής (κατά ISO) ορίζεται ως: η συγκέντρωση και ο υπολογισμός των εισροών, εκροών και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός παραγωγικού συστήματος κατά την διάρκεια του κύκλου ζωής του. Με τον όρο κύκλος ζωής (κατά ISO) ορίζονται τα συνεχή και αλληλοεπιδρώμενα στάδια ενός παραγωγικού συστήματος από την συλλογή ή την δημιουργία των πρώτων υλών έως την τελική διάθεση προϊόντος (απόβλητο).

Η ανάλυση του κύκλου ζωής στηρίζεται σε τρία Scope:

  • Scope 1: Αφορά τις άμεσες εκπομπές από πηγές που ανήκουν ή ελέγχονται από τον Οργανισμό. Οι πηγές σχετίζονται με την παραγωγική διαδικασία, με την κατανάλωση πετρελαίου ή βενζίνης τόσο για λόγους θέρμανσης/ ψύξης όσο και για την μετακίνηση των οχημάτων της εταιρείας,
  • Scope 2: Σχετίζεται με τις έμμεσες εκπομπές και αφορά τις εκπομπές που προκύπτουν από την παραγωγή ηλεκτρισμού, θερμότητας ή ατμού από τον πάροχο ηλεκτρισμού, από τον οποίο η Εταιρεία καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες της
  • Scope 3: Άλλα έμμεσα αποτυπώματα CO2 που σχετίζονται με τις δραστηριότητες της εταιρείας (π.χ. ταξίδια και μετακίνηση εργαζομένων, διάθεση και διαχείριση των αποβλήτων, ενεργειακό αποτύπωμα πρώτων υλών για την λειτουργία της επιχείρησης)

Η εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζει την συσχέτιση μεταξύ του προτύπου που ακολουθεί η Εταιρεία για την παραγωγική της διαδικασία (Corporate Standard), του προτύπου για το προϊόν (Product Standard) και του Scope 3 προτύπου (Scope 3 Standard).